Na de scheepsramp voor de Italiaanse kust, waarbij zeker 62 migranten zijn verdronken, wijst Italië naar Europa. Daar hebben ze gedeeltelijk gelijk in, vindt Europarlementariër Jeroen Lenaers en rechtsgeleerde Afshin Ellian. “Er wordt al acht jaar gesproken over een Europese oplossing, en inmiddels zijn we niet veel verder”, zegt laatstgenoemde in Op1. “Dus in die zin heeft Italië gelijk en wordt het tijd om stappen te zetten.”

Door de ondergang van een boot met migranten voor de zuidkust van Italië zijn tientallen mensen om het leven gekomen, onder wie twaalf kinderen. Er zijn in totaal 59 lichamen aangespoeld op een strand, of gevonden in zee bij Steccato di Cutro, bijna 500 kilometer ten zuidoosten van Rome. Medewerkers van het plaatselijke havenbedrijf, de kustwacht en de politie zoeken nog naar andere slachtoffers. Er zijn 81 mensen gered, 22 van hen zijn in een ziekenhuis opgenomen. De boot had volgens overlevenden zeker 140 à 150 mensen aan boord, afkomstig uit vooral Afghanistan, Pakistan en Somalië. De oude houten boot brak door de ruwe zee en ging ten onder.

Businessmodel

“Dit gebeurt omdat mensensmokkelaars mensen op een kleine boot stoppen, soms met geweld, en in ruw weer de zee opsturen. Omdat het voor hen een businessmodel is, en het hen niet uitmaakt wat er met die mensen gebeurt”, zegt Lenaers. “Zolang we dat niet fundamenteel herzien zullen dit soort rampen blijven gebeuren.” Er worden honderden miljoenen verdiend aan deze lugubere ‘business’, zegt hij.

De Italiaanse premier Giorgia Meloni heeft geschokt gereageerd op de tragedie. Ze wil dat de landen waar de migranten vandaan komen en waar ze de zee op gaan, meer meewerken om deze drama’s te voorkomen, en dat mensen niet worden aangemoedigd het risico te nemen. De mensensmokkelaars moeten worden aangepakt.

Tekst gaat verder onder de tweet.

Wie stopt de #mensensmokkel over de Middellandse Zee? Italië wijst na weer een ramp naar Europa. @jeroen_lenaers: “Er wordt al acht jaar gesproken over een Europese oplossing voor het migratiebeleid en we zijn niet veel verder gekomen. In die zin hebben ze gelijk.” #Op1 #WNL pic.twitter.com/xpsRJNNofn

— Op1 (@op1npo) February 27, 2023

‘Dit is wat er gebeurt in naam van menselijkheid’

Rechtsgeleerde Afshin Ellian onderschrijft deels dat het een Europees vraagstuk en daarmee ook Europees probleem is. “Maar het is meer dan Europa. Het is ook een internationaal probleem.” Belangrijker vindt hij om aan te stippen hoe verschrikkelijk dit probleem is. “Dit is wat er gebeurt in naam van menselijkheid. Dat zeg ik tegen links én rechts.” Eerder in Goedemorgen Nederland noemde hij het huidige asielbeleid al inhumaan inhumaan, omdat er nu juist onmenselijke situaties ontstaan aan de Europese grenzen. “Je laat mensensmokkelaars het vreemdelingenbeleid van de Europese Unie bepalen.”

Als je écht humaan wilt zijn, moet de Europese Unie in gesprek en moet ze daarbij naar drie categorieën kijken, vindt Ellian: oorlogsontheemden, politieke vluchtelingen en economische migranten. “Miljoenen mensen, in Libanon, Turkije en in Afrika, moeten in de regio opgevangen worden. Daarbij moeten de Europese Unie en Verenigde Naties hulp bieden.”

Asielaanvragen moeten bij ambassades in het land van herkomst ingediend worden, vindt Ellian, en ook Lenears. “Wat je moet doen is het automatisme eruit halen dat wanneer je geld betaalt aan een mensensmokkelaar om een gevaarlijke tocht te ondernemen, je automatisch toegang krijgt tot de EU”, zegt hij. “Om dat te doen zijn er twee opties: het ene is het ontwikkelen van regionale centra in Noord-Afrika, waardoor mensen daar opgevangen worden en een procedure kunnen krijgen.” Daar is de politieke wil in Europa op dit moment nog niet groot genoeg voor. “De andere oplossing is het maken van Europees gemeenschappelijk beleid voor het opvangen van vluchtelingen aan de buitengrenzen. Daar maak je een eerste screening tussen mensen die uit veilige landen komen en mensen die uit oorlogsgebieden komen. Die eerste krijgen geen toegang tot Europa, volgen een procedure, en als ze die niet doorkomen worden ze teruggestuurd.”

Het Misdaadbureau

Uit onderzoek van Het Misdaadbureau van Omroep WNL bleek vorige week dat er afgelopen jaar een recordaantal faciliteerders van mensensmokkel is aangehouden in Nederland. Ze worden verdacht van aanlevering van rubberboten, buitenboordmotoren en zwemvesten aan criminele organisaties die instaan voor de levensgevaarlijke overtocht van migranten van de Belgische of Franse kust naar het Verenigd Koninkrijk.

Luister de podcast hierover nu:

Lees ook:

Oproep aan nautische bedrijven: blijf alert op mensensmokkel

Door: Marinka Wagemans