Vrijwilligers die omvallen of zelfs in tranen zijn door de vermoeidheid: het proces van het tellen van stemmen is ‘onhoudbaar’ geworden. Daarvoor waarschuwen gemeenteambtenaren na de afgelopen verkiezingen in De Telegraaf. “Het betere is soms de vijand van het goede. We maken het door nog extra controles telkens weer een stapje ingewikkelder”, zegt Wim Blok van belangenclub Vereniging Directeuren Publieksdienstverlening (VDP) erover in Goedemorgen Nederland. Hierdoor duurt het proces erg lang en is het risico op het maken van fouten bovendien groter, waarschuwt hij.

Blok heeft veel schrijnende verhalen gehoord via de VDP, een vereniging van directeuren en publieksdiensten in 108 gemeenten. “En onze collega’s bij de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB), de echte specialisten op het terrein van verkiezingen, hebben in alle gemeenten leden. En die verhalen kwamen zo met elkaar overheen, dat te zien was dat het voor bijna alle gemeenten geldt.” Zo gaan er verhalen rond over stembureaus die na het sluiten van de stembussen woensdagochtend tot 5.30 uur hebben geteld, om de volgende ochtend om 9 uur weer verder te werken, zo schrijft De Telegraaf.

‘Je gaat fouten maken’

Aanleiding voor de extra strenge controles die het proces vertragen, is onder meer de onrust rond de Amerikaanse verkiezingen, maar ook het zaaien van twijfels door Forum voor Democratie. Blok wil dan ook beklemtonen dat Nederland trots kan zijn op de verkiezingen en de betrouwbaarheid van de uitslag. “En er is een enorm aantal vrijwilligers die daar aan mee wil doen”, zegt hij. “Maar als je 24 uur lang door moet werken is dat niet meer gezond. En twee, je gaat fouten maken en moet dan nog weer tellen. Dus het is een zekere hopeloosheid.”

Minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) erkent dat het ’een enorme klus is’ en wil daarover in gesprek. “Dus de NVVB organiseert zes gesprekken in het land om te evalueren. Samen met de NVVB hebben we ook al ideeën hoe we het weer een stukje eenvoudiger kunnen maken”, zegt Blok.

Dan gaat het om technische oplossingen, zoals bijvoorbeeld kleiner stembiljet. “Maar ook een belangrijke is om er niet meer naar te streven om op de verkiezingsdag zelf een soort voorlopige uitslag te presenteren”, zegt hij. “Nu worden ook de exit polls gebruikt. Dat kan je natuurlijk wel doen. Maar qua gezond proces is het beter om op die voorlopige uitslagen een dagje te wachten, of gewoon te wachten tot de definitieve uitslagen er zijn.”

Lees meer: 

Stemmen ronselen moet strenger worden aangepakt: ‘Democratie is een heel kostbaar bezit’

Door: Marinka Wagemans