Dengue wordt net als de gevaarlijke ziekte malaria verspreid door muggen. Met als verschil dat tegen malaria medicijnen bestaan en je je tegen dengue alleen kunt beschermen met bedekkende kleding en met een anti-muggenspray (DEET).

Tot nu dus. Farmaceutisch bedrijf Takeda verkoopt sinds kort een vaccin tegen dengue, dat ook wel knokkelkoorts wordt genoemd. Het Qdenga Dengue Tetravalent Vaccin werd eind vorig jaar goedgekeurd door het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMA).

‘Huid leek verbrand’ 

Reisblogger Lieke is dolblij dat er een vaccin is. Ze liep dengue op in Thailand in 2019 en was er doodziek van. Zoiets wil ze niet nog eens meemaken.

“Ik reis veel voor mijn reisblog Little Wanderbook. Sinds ik het gehad heb, maakt reizen me zenuwachtig. Ik wil niet in het ziekenhuis terechtkomen met een shocksyndroom.”

Lieke was er twee maanden ziek van en moest worden opgenomen in het ziekenhuis. “Mijn huid leek verbrand, ik had jeukende handen en voeten, water smaakte zuur.” In deze video uit 2019 vertelt ze er meer over:

Het vaccin dat nu beschikbaar is, ligt bij de groothandel en is te bestellen via de aanbieders van reisvaccinaties, meldt Takeda aan RTL Nieuws.

“100 procent bescherming tegen dengue lukt niet”, zegt Marc Broeren, medisch directeur van Takeda. “Maar we weten uit onderzoek dat het vaccin de ziekmakende klachten van dengue in 80 procent van de gevallen voorkomt, en daarnaast 90 procent van de ziekenhuisopnames.”

Met de tijd wordt de bescherming van het vaccin wel minder. Broeren: “We zagen dat de bescherming na drie jaar wat afzwakte, met nog voor 60 procent bescherming tegen de symptomen en nog voor 80 procent tegen ziekenhuisopname.”

100 euro per dosis

Volgens Takeda kost het vaccin rond de 100 euro per dosis en heb je twee prikken nodig om optimaal beschermd te zijn, met een periode van drie maanden ertussen. Wie er in deze zomervakantie van wil profiteren, moet er dan wel snel aan beginnen.

De belangrijkste bijwerkingen van het vaccin zijn pijn rond de plek van de prik, hoofdpijn, je ziek of zwak voelen en infecties van de neus of keel.

De Nederlandse richtlijnen voor het vaccin zijn nog in de maak, vertelt Martin Grobusch, hoogleraar Tropische Geneeskunde Amsterdam UMC. Wel kan hij al grofweg vertellen wie het vaccin geadviseerd krijgt en wie niet.

Zo zal het worden aanbevolen vanaf 4 jaar oud. “Ook raden we het mensen aan die eerder een dengue-infectie hebben doorgemaakt, maar niet eerder dan een jaar na de doorgemaakte infectie. En mensen die voor langere tijd naar een tropisch of subtropisch gebied gaan.”

Zwangeren of vrouwen die borstvoeding geven, mogen dit vaccin juist niet krijgen, omdat het gevaarlijk kan zijn voor het ongeboren kind. Ook mensen met allergische reacties op vaccinaties of met ernstige afweerstoornissen zal het worden afgeraden.

Reisblogger Lieke moet zich nog in het vaccin verdiepen, maar ze denkt dat ze het gaat nemen. “Vooral omdat ik niet wil dat mijn angst groter wordt dan mijn wil om te reizen. Als je dengue hebt doorgemaakt en je krijgt het nog een keer, dan is de kans op heel heftige verschijnselen tien keer zo groot.”

“Muggen zijn de dodelijkste dieren in de tropen, niet de slangen en krokodillen”, waarschuwt ze. “Dat is echt iets om te onthouden en om op te letten.”

Wat is dengue en hoe vaak komt het voor?

• Dengue (of knokkelkoorts) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus. 
• Het virus wordt overgedragen door muggen die overdag steken.
• Bekende symptomen van dengue zijn plotselinge koorts, hoofdpijn en spierpijn. 
• Niet-ernstige infecties zijn na een week over. Een klein deel van de infecties ontwikkelt zich tot een ernstige vorm, bijvoorbeeld met ernstige bloedingen en orgaanfalen. Als dat niet wordt behandeld, kan iemand aan dengue overlijden.
• Dengue komt vooral voor in (sub)tropische gebieden, waaronder Afrika, Zuidoost-Azië, Centraal- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. 
• Het aantal infecties is de afgelopen decennia zeer snel toegenomen. Jaarlijks worden wereldwijd naar schatting 90 miljoen mensen ziek, van wie 500.000 ernstig, vooral kinderen. Vanuit Caribisch Nederland worden jaarlijks enkele tientallen gevallen van dengue gemeld.
• In Nederland komt dengue alleen voor als importziekte. Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 150 infecties gemeld.
• Door klimaatverandering neemt het risico toe dat we in de toekomst ook meer gevallen in Europa gaan zien.

Bron: RIVM en Tropencentrum Amsterdam UMC