[ad_1]
© djr
De Hulpverleningszone (HVZ) Fluvia moet zich voor de rechter in Kortrijk verantwoorden omdat ze in het verleden PFAS-blusschuim gebruikte bij de bestrijding van een industrie- of woningbrand. “Eigenlijk is het een absurde situatie”, zegt advocate Frouke Diels, die optreedt voor HVZ Fluvia. “Onze brandweer heeft in veel gevallen een gebouw gered van de ondergang, maar krijgt nu ineens de rekening gepresenteerd omdat ze haar verantwoordelijkheid heeft genomen.”
Na het 3M-schandaal dat in 2021 aan het licht kwam, is het meer dan ooit duidelijk dat de zogenaamde poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) giftig zijn voor mens en dier en ook en vooral: ze zijn niet afbreekbaar. De Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM werkt aan een inventaris en Vlaanderen blijkt bloedrood te kleuren als het gaat over PFAS-vervuilingen.
Sinds het nieuwe bodemdecreet geldt het eenvoudige principe dat de vervuiler betaalt bij de sanering of een bodemonderzoek van een site. “Blusschuim dat PFAS bevat, werd jarenlang gebruikt bij (grotere) industrie- of woningbranden als efficiëntste bestrijdingsmiddel. De meeste brandweerkorpsen zijn daar al jaren mee gestopt. Maar PFAS is niet afbreekbaar en blijft vrijwel eeuwig in de bodem zitten. Die moet gesaneerd worden, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf een site wil verkopen. Als tijdens een verkennend bodemonderzoek blijkt dat het giftige PFAS in de grond zit, moet men de sanering verhalen op de vervuiler”, zegt Diels.
Gevraagd: fonds voor sanering
“De rechtszaak verbaast ons niet”, zegt Nathalie Debast van de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG). “Vermoedelijk gaat het om een eigenaar of projectontwikkelaar die de brandweer beschuldigt van de aanwezigheid van PFAS op zijn terrein. De kans is groot dat anderen dit ook nog doen. Het voeren van rechtszaken is voor ons niet de oplossing. We vragen de Vlaamse overheid wel dat er een fonds zou komen voor collectieve sanering van met PFAS-besmette gronden.”
© Cees Elzenga/Hollandse Hoogte
Ook bij Netwerk Brandweer, een afdeling van de VVSG, vreest men dat de dagvaardingen tegen Fluvia het topje van de ijsberg zijn. “Het is waarschijnlijk de eerste van een lange reeks dagvaardingen tegen onze Vlaamse brandweerkorpsen”, zegt Maarten Van Severen van Netwerk Brandweer. “Doorgaans gaat het om historische vervuilingen. Eigenlijk gaat het om een structureel probleem dat een collectieve oplossing zou moeten krijgen, bijvoorbeeld via een bodemsaneringsfonds. Want onze hulpverleningszones hebben geen budget om al die saneringen te bekostigen”, aldus Van Severen.
“Het zou pervers zijn om de saneringen te verhalen op de hulpdiensten”, zegt de Kuurnse burgemeester Francis Benoit, voorzitter van Fluvia. “Onze mensen hebben heel wat branden geblust en groter onheil voorkomen en nu zouden ze nog eens gestraft worden voor de vervuiling op sites waar PFAS-blusschuim werd gebruikt. In onze regio zijn we overigens al gestopt in 2009 met het gebruik van dat type blusschuim.”
De drie dagvaardingen die binnenvielen bij HVZ Fluvia worden deze en volgende week ingeleid in Kortrijk. Een vonnis in eerste aanleg wordt pas ten vroegste in de loop van 2024 verwacht. “Maar het stelt de problematiek wel op scherp: niet alleen onze hulpverleningszones dreigen verantwoordelijk te worden gesteld voor de PFAS-vervuilingen, ook lokale overheden riskeren in de toekomst gerechtelijke procedures en zware schadevergoedingen te moeten betalen. Daarom is er een structurele aanpak nodig met een collectieve oplossing zoals een bodemsaneringsfonds”, zegt Maarten Van Severen.
