Op 16 september is het een jaar geleden dat burgers in Iran in opstand kwamen nadat Mahsa Amini in hechtenis was overleden. De jonge vrouw stierf nadat ze werd opgepakt door de zedenpolitie, omdat ze zich niet aan de verplichte kledingregels zou hebben gehouden. Na het begin van de protesten maakten de Iraanse autoriteiten zich volgens Amnesty schuldig aan tienduizenden willekeurige arrestaties, de willekeurige executie van zeven demonstranten, foltering en de intimidatie van families van slachtoffers. 

“Een jaar na de dood van Mahsa Amini, is er nog geen enkele functionaris strafrechtelijk onderzocht, laat staan vervolgd of gestraft voor misdrijven die zijn begaan tijdens en in de nasleep van de opstand”, zegt Diana Eltahawy, plaatsvervangend directeur Midden-Oosten en Noord-Afrika. “Dit moment moet de wereld wakker schudden om strafrechtelijk onderzoek te starten naar de internationale misdaden van de Iraanse autoriteiten. Overheden moeten het onwettig gebruik van vuurwapens tegen demonstranten en het folteren van gevangenen aanklagen. Ze moeten de Iraanse autoriteiten ook oproepen om alle mensen vrij te laten die onrechtmatig vastzitten.”

Prijzen en verstrengen

In de plaats van een onafhankelijk onderzoek te voeren naar de mensenrechtenschendingen, prees het Iraanse regime de veiligheidstroepen die het protest de kop indrukten. De autoriteiten hebben inmiddels het toezicht van de zedenpolitie hersteld en een reeks andere maatregelen ingevoerd die vrouwen en meisjes die de sluierplicht negeren hun rechten ontnemen. Dat gaat van de inbeslagname van auto’s tot het ontzeggen van de toegang tot werk, onderwijs, gezondheidszorg, bankdiensten en openbaar vervoer. 

Het regime heeft vrouwen zonder hoofddoek ook vervolgd en veroordeeld tot gevangenisstraffen, boetes en vernederende straffen, stelt Amnesty. De autoriteiten werken ook aan nieuwe wetgeving die nog strengere straffen zal invoeren. 

In de aanloop naar de herdenking van de opstand versterken de autoriteiten volgens de mensenrechtenorganisatie hun campagne van willekeurige arrestaties, ook van familieleden van degenen die op onwettige wijze zijn gedood. Duizenden universiteitsstudenten werden gedwongen om beloften te ondertekenen om niet deel te nemen aan protesten om het begin van de opstand te herdenken.

Ruim 500 doden

Bij het neerslaan van de protesten zijn zeker meer dan 500 mensen omgekomen, telde de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Activists News Agency (HRANA). Bijna 20.000 mensen werden gearresteerd en zeker 7 van hen zijn opgehangen.