Waar Nederland begin deze eeuw nog tegen de 100.000 boerenbedrijven kende, was dat aantal afgelopen jaar nog net niet gehalveerd tot 51.000. “Waarbij we ook land- en tuinbouwbedrijven tot de boerenbedrijven rekenen”, zegt landbouweconoom Cor Pierik van het CBS.

“Elke 25 jaar halveert het aantal boerenbedrijven, weten we uit het verleden.” Dat zou impliceren dat er op zeker moment geen bedrijven meer over zijn. “Wij kijken naar het heden en verleden, en niet naar de toekomst”, vertelt de CBS-econoom. “Maar helemaal geen boerenbedrijven meer, dat is niet het meest logische toekomstperspectief.”

De afname van het aantal boerenbedrijven wordt deels verklaard door schaalvergroting, een fenomeen dat rond 1970 zijn intrede deed. “Het tempo van schaalvergroting, vlakt wel af”, weet Pierik. Dat heeft voor een deel te maken met de hoge grondprijzen. “En we staan natuurlijk aan de vooravond van het inkrimpen van de veestapel. Dat is bij varkens al begonnen.”

Het aantal boeren dat volgens de CBS-cijfers actief is, ligt op ruim 106.000. “Dat zijn de gezinsmedewerkers op de boerderij, de echte boeren en boerinnen.” In totaal zijn er bijna 180.000 mensen werkzaam op de boerenbedrijven, exclusief seizoensarbeiders. Dat zijn er 100.000 minder dan aan het begin van deze eeuw.

De statistieken zijn volgens Pierik wel enigszins vertekend. “We hebben ook te maken met latente stoppers. Enerzijds zijn er boeren die een opkoopregeling afwachten om helemaal te stoppen en anderzijds zijn er boeren die hun land verhuren.”

Boerenbedrijven zijn een kapitaal bezit. “Eenmaal verkocht, dan staat de fiscus op de stoep. Daardoor zijn er ook nog boeren die alleen op papier boer zijn.”

Van het totale landoppervlak in Nederland, is twee derde in beheer bij land- en tuinbouwbedrijven, zoals dat heet. “Wateroppervlak tellen we niet mee, want daar kun je geen koeien op laten grazen”, zegt Pierik.